ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ – ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Μια εκπομπή του Γιάννη Πρετεντέρη, το 1995, άνοιξε τον δρόμο στη Χρυσή Αυγή

Δεν είναι ο Γιώργος Τράγκας ο πρώτος δημοσιογράφος που προσέφερε τόσο απλόχερα τον τηλεοπτικό του χώρο για την προπαγάνδα της Χρυσής Αυγής, καλώντας τέσσερα στελέχη της ναζιστικής οργάνωσης στο στούντιο του ΣΚΑΪ. Τα πρωτεία στην πρόκληση ανήκουν στον Γιάννη Πρετεντέρη, τον ίδιο που φρόντισε από τη δική του στήλη στο «Βήμα» να εξισώσει τον ΣΥΡΙΖΑ με τη Χρυσή Αυγή, μέσω της άθλιας ειρωνείας περί «Ζωής Κασιδιάρη». Ο κ. Πρετεντέρης είχε προλάβει πριν από 18 χρόνια να παρουσιάσει τον Μιχαλολιάκο και τους υποτακτικούς του σε μια επεισοδιακή εκπομπή που σφράγισε τη νεότευκτη τότε ιδιωτική τηλεόραση.

Ηταν Μάιος του 1995 και συμπληρώνονταν πενήντα χρόνια από τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Γιάννης Πρετεντέρης επέλεξε να γιορτάσει την ιστορική επέτειο παρέα με τον Μιχαλολιάκο, τον Πλεύρη, και αρκετούς ομοϊδεάτες τους. Η εκπομπή «Τέλος Εποχής» του ΑΝΤ1, την οποία παρουσίαζε, είχε θέμα τον «φασισμό όχι ως ιστορία, τον φασισμό ως επικαιρότητα», ενώ προσκεκλημένοι ήταν και ο Θεόδωρος Πάγκαλος, ο Χρήστος Γιανναράς, και ο Ελληνας Εβραίος Σαμ Νεχαμά, ο οποίος επέζησε από τα στρατόπεδα του Αουσβιτς Μπίρκεναου και του Μπούχενβαλντ.

Η εκπομπή έμεινε ιστορική για τον πρόωρο τερματισμό της, όταν ο τότε υπουργός Εξωτερικών αποχώρησε από το πλατό κάτω από τα γιουχαΐσματα των προσκεκλημένων Χρυσαυγιτών και τις διαβεβαιώσεις του Πλεύρη πως «όλος του ο όγκος αξίζει για σαπούνι και τίποτα παραπάνω».

Ο Πρετεντέρης παρουσίασε τον φίρερ της Χρυσής Αυγής με τη γνωστή γαλατική του ευγένεια: «Ο κ. Μιχαλολιάκος, γενικός γραμματέας της οργάνωσης Χρυσή Αυγή, μία οργάνωσις για την οποία κ. Μιχαλολιάκο πρέπει να πούμε συχνά έχει αναφερθεί στον Τύπο ως μία οργάνωσις, η οποία πλησιάζει τις νεοφασιστικές ή τις ανάλογες ιδέες. Θα έχετε την ευχέρεια να μας εξηγήσετε τι είναι αυτά ακριβώς εις τα οποία πιστεύετε, για να μπορέσουνε και οι τηλεθεατές να διαμορφώσουνε τη γνώμη τους για όλα αυτά που λέγονται». Ακολούθησε πλούσια συζήτηση («ανταλλαγή απόψεων γύρω από την ιστορική αναγκαιότητα της δημοκρατίας», θα τη χαρακτηρίσει κάποια στιγμή ο παρουσιαστής, που φρόντισε πάντως να διευκρινίσει πως ο ίδιος «δεν μετέχει στη συζήτηση» για το αν οι διανοούμενοι είναι «σαπιοκοιλιές» και αν «το ελληνικό έθνος μεγαλουργεί μόνο υπό μη δημοκρατικά καθεστώτα»).

Ανάμεσα στους αστέρες που διέπρεψαν σ’ αυτή την «ανταλλαγή απόψεων» διακρίναμε τον μετέπειτα πρωτεργάτη της δολοφονικής επίθεση στους δύο φοιτητές έξω από τα δικαστήρια της σχολής Ευελπίδων, Αντώνη («Περίανδρο«) Ανδρουτσόπουλο, που ανέλυσε τα «εγκλήματα της Δημοκρατίας» και τον Χρήστο Παππά, ιδρυτικό στέλεχος επίσης της Χρυσής Αυγής, που καλούσε πιεστικά τον Θεόδωρο Πάγκαλο να... αυτοκτονήσει επειδή «κατέρρευσε ο κομμουνισμός», ενώ υπερασπιζόταν με πάθος τους ηγέτες της χούντας, στους οποίους βέβαια συγκαταλέγεται και ο πατέρας του, επίσης υποψήφιος της Χρυσής Αυγής. Ο Παππάς είναι σήμερα βουλευτής Επικρατείας και η τελευταία του επαφή με τον Πρετεντέρη ήταν στις 25 Μαρτίου, όταν κατούρησε την είσοδο του καναλιού Mega, όπου εργάζεται ο δημοσιογράφος. Στην εκπομπή του 1995, πάντως, ο Γιάννης Πρετεντέρης θα περιοριστεί σε σποραδικές εκκλήσεις «να πέσει λίγο η ένταση και να συζητήσουμε πολιτισμένα, σαν πολιτισμένοι πολίτες πολιτισμένης χώρας». Κάποια στιγμή που η εκπομπή πλησίαζε στο τέλος της και είχε ήδη φανεί ότι το «κοινό» βρίσκεται πιο κοντά στις απόψεις των Μιχαλολιάκου-Πλεύρη, ο Πάγκαλος αισθάνθηκε υποχρεωμένος να αναρωτηθεί μεγαλόφωνα προς τον οικοδεσπότη της εκπομπής: «Κύριε Πρετεντέρη, η σύνθεση της αίθουσας είναι παράδοξη. Δεν ξέρω πώς προέκυψε».

Το ζήτημα έφτασε και στο ΕΣΡ, το οποίο προέβη σε μια γενικόλογη σύσταση να αποφεύγονται του λοιπού παρόμοιες εκπομπές που «προκαλούν το δημόσιο αίσθημα», διότι «διατυπώθηκαν ακραίες απόψεις εναντίον της λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος, τις οποίες συνδαύλισε ένα ακροατήριο, που παρουσίασε εικόνα φανατισμού».

Απαντώντας δυο μέρες αργότερα σε ερώτημα του Ιού, ο Θεόδωρος Πάγκαλος συνόψιζε την τραυματική εμπειρία του από την εκπομπή και έθετε ένα πλαίσιο για την αντιμετώπιση του λόγου των φασιστών από τη δημοκρατία: «Δεν μπορώ να είμαι αντίθετος με το να υπάρχουν, να δρουν ελεύθερα και να εκφράζονται ακόμα και οι εχθροί της δημοκρατίας, όπως είναι οι ακροδεξιές και φασιστικές οργανώσεις. Αν όμως γίνεται έμμεση νομιμοποίηση των θέσεών τους και εν τέλει αναγνωρίζονται ως υπεύθυνοι πολιτικοί φορείς, τότε το πράγμα αλλάζει».

Ο Γιάννης Πρετεντέρης υποδέχεται τον Μιχαλολιάκο στο στούντιο του ΑΝΤ1 τον Μάιο του 1995, υπό το βλέμμα του Πλεύρη. Ηταν η αρχή. 

Ο Αρχηγός της Χρυσής Αυγής «ανταλλάσσει επιχειρήματα». 

Ο Χρήστος Παππάς σε στιγμές φασιστικής λογοδιάρροιας, αρκετά χρόνια προτού τον προδώσει η ακράτειά του στην είσοδο του Mega. 

Ο «Περίανδρος» Ανδρουτσόπουλος με κοστούμι τηλεόρασης, λίγο πριν φορέσει τη στολή του φαλαγγάρχη.