Στα 4,35 δισ. ευρώ ανέρχεται ο λογαριασμός των αντιλαϊκών μέτρων που περιλαμβάνονται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2016 που κατατέθηκε το βράδυ της Δευτέρας 5 Οκτώβρη στη Βουλή.
Τα μεγέθη του και οι οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρωζώνη δείχνουν ότι είναι πολύ πιθανό να χρειαστούν και πρόσθετα μέτρα καθώς η ύφεση θα είναι παρούσα το 2015 και το 2016 και η ανεργία θα αυξηθεί, ενώ χαράτσια και μειώσεις δαπανών θα πλήξουν εργαζόμενους, συνταξιούχους, επαγγελματίες και αγρότες.
Συνεπώς η μείωση συντάξεων και μισθών, η ένταση της φοροεπιδρομής, η άνοδος της ανεργίας και η ύφεση χαρακτηρίζουν το προσχέδιο του νέου κρατικού προϋπολογισμού, που προβλέπει:
  • Μείωση του ΑΕΠ κατά 2,3% το 2015 και 1,3% το 2016.
  • Άνοδος της ανεργίας στο 25,8% το 2016 από 25,4% το 2015 και μείωση της απασχόλησης κατά 1% το 2016.
  • Μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης το 2016 κατά 2,4% και της δημόσιας κατά 2,1%.
  • Πληθωρισμό 1,1% το 2016 από 0,7% το 2015.
  • Αύξηση του χρέους στο 192,4% του ΑΕΠ το 2016 από 181,8% του ΑΕΠ το 2015.
Αντιλαϊκά μέτρα διαρκείας
Για το 2015 τα συμπληρωματικά μέτρα είναι ύψους 2 δισ. ευρώ και αφορούν περικοπές κρατικών κονδυλίων και διόγκωση αντιλαϊκών φόρων.
Για το 2016 τα μέτρα είναι στα 4,35 δισ. ευρώ και αφορούν:
  • Συντάξεις, εισφορές και λοιπές εισφορές Κοινωνικής Ασφάλισης. Προβλέπεται καρατόμηση ύψους 1,27 δισ. ευρώ.
  • Κοινωνικά επιδόματα: Περικοπές ύψους 105 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό προέρχεται από την καρατόμηση (50%) στο επίδομα θέρμανσης των λαϊκών νοικοκυριών.
  • Πρόσθετοι αντιλαϊκοί φόροι. Διογκώνονται κατά το αστρονομικό ύψος των 2,5 δισ. ευρώ για το 2016 και περίπου 4 δισ. ευρώ για τη διετία 2015-2016.
Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι προβλέπονται πρόσθετα έσοδα (22 εκατ. ευρώ) από την επαναφορά του μέτρου που αφορά στην πληρωμή των 5 ευρώ για εξέταση στα νοσοκομεία ή από την εφαρμογή άλλου ισοδύναμου μέτρου.
Σύμφωνα με τους σχετικούς πίνακες, οι οποίοι ενσωματώνονται στον προϋπολογισμό του 2016, τα κρατικά έσοδα θα αυξηθούν κατά:
  • 1,47 δισ. ευρώ από το ΦΠΑ.
  • 301 εκατ. ευρώ από την αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης.
  • 10,5 εκατ. ευρώ από τις «αλλαγές» στο νόμο για τα ληξιπρόθεσμα χρέη στην εφορία.
  • 80,5 εκατ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής φόρου για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
  • 15 εκατ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής φόρου για τους αγρότες.
  • 200 εκατ. ευρώ από την αύξηση του συντελεστή φόρου για τα ενοίκια κ.ά.
Επιπλέον, γίνεται λόγος για «μακροοικονομικούς και δημοσιονομικούς κινδύνους» που σχετίζονται με παράγοντες όπως η «σταθερότητα του οικονομικού περιβάλλοντος», η «χρηματοπιστωτική ευστάθεια», η «ανάπτυξη θετικών προσδοκιών» για την οικονομία. Παράλληλα, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, μέσω του προσχεδίου προϋπολογισμού, επισημαίνει ότι κατά τους πρώτους μήνες του 2015 ξεκίνησε «ένας νέος κύκλος δυσμενών προσδοκιών με αποτέλεσμα τη χειροτέρευση του οικονομικού κλίματος, την επιδείνωση της ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα και την επιβράδυνση της οικονομίας προς την ανάκαμψη»...
Κρατικά έσοδα - δαπάνες
Παράλληλα, η συγκυβέρνηση κατάθεσε τους αναθεωρημένους στόχους της για το 2015, καθώς τα φορολογικά έσοδα του έτους υπολείπονται κατά περίπου 3,6 δισ. σε σχέση με τους αρχικούς αντιλαϊκούς στόχους.
Για το 2016, ανάμεσα σε άλλα, προβλέπονται:
  • Καθαρά έσοδα (τακτικός προϋπολογισμός): Διαμορφώνονται στα 53,3 δισ. οριακά μειωμένα από τον αναθεωρημένο στόχο του 2015 (53,48 δισ.)
  • Οι δαπάνες (τακτικός προϋπολογισμός) εμφανίζονται στα 48,9 δισ. ευρώ, ενώ να σημειωθεί ότι στο σχετικό κονδύλι δεν καταγράφονται τα ποσά για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, που συνεχίζουν σε ρότα διόγκωσης...
Για το 2015 εμφανίζεται πρωτογενές έλλειμμα 0,25% του ΑΕΠ, με βάση το πλαίσιο της συμφωνίας με τους δανειστές του ελληνικού κράτους. Για το 2016, προβλέπεται πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 0,50% του ΑΕΠ.
Κρατικό χρέος
Σε ρότα συνεχιζόμενης απογείωσης διαμορφώνεται η μάζα του κρατικού χρέους, που θα τροφοδοτηθεί και από τη νέα δανειακή σύμβαση,. Το 2016 εκτιμάται στα 342,7 δισ. ευρώ ή στο192,4% του ΑΕΠ, από 325,5 δισ. ευρώ (181,8% του ΑΕΠ) το 2015.